Ortaklığın giderilmesi davalarında izale-i şuyu davası hissemi satmak istemiyorum ne yapabilirim? sorusu ile sıklıkça karşılaşmaktayız. Özellikle fiili taksim halindeki parsellerde, herkesin belirli bir alanı kullandığı durumlarda, ortaklığın giderilmesi davasında hissesini satmak istemeyen kişilerin ne yapabileceği önemli bir konudur. Bu yazımızda, ortaklığın giderilmesi davası ve şartlarının ne olduğunu konusuna açıklık getirdikten sonra izale-i şuyu davası hissemi satmak istemiyorum diyen kişilerin durumunu izah etmeye çalışacağız.
İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası Nedir?
Ortaklığın Giderilmesi Davası, eski adıyla “izale-i şuyu” olarak bilinir. Bu dava, hem taşınır hem de taşınmaz mallar adına açılan bir hukuki süreçtir ve bir mal üzerinde el birliği veya paylı mülkiyet ilişkisine son verilmesini amaçlar. Özellikle miras kalan taşınmaz mallarda sıkça karşılaşılan bir dava türüdür. Eğer ortaklar, mülkiyet paylaşımında anlaşamazlarsa, mahkemeye başvurarak ortaklığın giderilmesi davasını açabilirler.
Ortaklığın giderilmesi davasında, hissedarların malın aynen taksim edilmesini veya satışını isteyebileceği iki seçenek vardır. Eğer malın taksimi mümkün değilse, hissedarlardan biri “izale-i şuyu davası hissemi satmak istemiyorum” dese dahi mahkeme satışa karar verecek ve satış açık artırma yöntemiyle gerçekleştirilecektir.
Bu dava sürecinde, dava dosyasına konu olan pay sahibi, diğer tüm pay sahiplerine karşı dava açmalıdır. Eğer pay sahiplerinden birisi vefat etmişse, o kişinin mirasçıları da dava sürecine dahil edilir. Tüm hissedarlara dava dilekçesi, duruşma davet kağıdı gibi belgeler eksiksiz bir şekilde ulaştırılmalıdır.
İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davasının Şartları
Ortaklığın Giderilmesi Davası, kişilerin birlikte mülkiyete zorlanamayacağı prensibiyle özellikli bir şart öngörmese de, kabul edilmesi için birtakım önemli şartlar bulunmaktadır. Bu şartlar aşağıda açıklanmıştır:
- Elbirliği veya Paylı Mülkiyet: Davanın kabul edilebilmesi için, elbirliği veya paylı mülkiyete konu bir malın bulunması gerekmektedir. Bu mal taşınmaz olabileceği gibi araç, hisse senedi, ziynet eşyası gibi farklı türlerde olabilir.
- Ortakların Dahil Edilmesi: Davacının, davayı açarken ortaklığa konu malın tüm taraflarını dosyaya dahil etmesi gerekmektedir. Bu şekilde, tüm ilgili tarafların hakları korunmuş olur.
- Malın Bilgilerinin Belirtilmesi: Ortaklığının giderilmesi istenilen malın bilgileri eksiksiz bir şekilde belirtilmelidir. Taşınmaz ise ada parsel bilgisi, araç ise plakası, patent belgesi ise numarası gibi gerekli bilgilerin sunulması önemlidir.
- Ortaklık Belgesi: Mal üzerindeki ortaklığı gösterir belgenin sunulması gerekmektedir. Örneğin, miras kalan bir taşınmazın intikali yapılmamış olsa dahi ortaklığın giderilmesi talep edilebilecektir. Ancak taşınmazın adına kayıtlı bulunduğu kişiye ait mirasçılık belgesinin alınmış olması gerekmektedir.
- Devam Etme Yükümlülüğü Olmaması: Hukuki bir işlem gereğince veya paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğünün bulunmaması gerekmektedir. Davacı, malın paylı mülkiyetini sonlandırmak istediğini açıkça belirtmelidir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası’nın kabul edilebilmesi için yukarıda belirtilen şartların eksiksiz olarak yerine getirilmesi önemlidir. Bu süreçte izale-i şuyu davası hissemi satmak istemiyorum diyorsanız; uzman bir Manisa avukat meslektaşlardan danışmanlık yardımı almak, davanın sağlıklı bir şekilde yürütülmesini ve haklarınızın korunmasını sağlayacaktır.
İzale-i Şuyu Davası Hissemi Satmak İstemiyorum Ne Yapmalıyım?
Ortaklığın giderilmesi davası, el birliği veya paylı mülkiyet altında bulunan malın ortaklar arasında bölünerek paylaştırılmasını sağlayan bir hukuki süreçtir. Ancak bazı durumlarda, bir kişi izale-i şuyu davası hissemi satmak istemiyorum diyerek hissesinin satılmasını istemeyebilir. Bu durumda yapabileceği bazı adımlar şunlardır:
İzale-i Şuyu Davasının İstenemeyeceği İleri Sürülebilir
Ortaklığın giderilmesi davası, bazı sınırlamalar dışında her zaman açılabilen bir dava türüdür ve herhangi bir zamanaşımı süresine tabi değildir. Ancak Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen durumlarda ortaklık payının giderilmesi istenemez. Ortaklığın giderilmesi davasının açılmasında bazı sınırlamalar şunlardır:
- Hukuki bir işlem gereği: Paylı mülkiyetin devam ettirilmesi yükümlülüğü bulunan hallerde, ortaklığın giderilmesi istenilemez. Örneğin, taraflar arasında yapılmış bir sözleşme veya anlaşma ile paylı mülkiyetin belirli bir süre devam ettirilmesi kararlaştırılmışsa, bu süre içinde dava açılamaz.
- Paylı malın sürekli bir amaca özgülenmesi: Eğer paylı mal belirli bir amaca yönelik kullanılmışsa ve bu amaç doğrultusunda paylı mülkiyetin devam etmesi gerekiyorsa, ortaklığın giderilmesi davası uygun olmayabilir.
- Uygun olmayan zamanda: Davanın açılacağı zaman konusunda dürüstlük kuralına uyulmalıdır.
- Tapuda şerh bulunması durumunda: Taşınmazlarda paylı mülkiyetin devamına ilişkin sözleşmeler, resmi şekle bağlıdır ve tapu kütüğüne şerh verilebilir. Bu gibi durumlar, ortaklığın giderilmesi talebini kısıtlayabilir. Örneğin, bir taşınmazda Aile Konutu Şerhi varsa, bu şerh terkin edilmedikçe ortaklığın giderilmesi istenemez.
Yukarıda sayılan sebepler ve TMK 698. Maddesi uyarınca dava açıldıktan sonra ortaklığın giderilmesi davasının açılamayacağı veya mirasçıların izale-i şuyu davası hissemi satmak istemiyorum şeklindeki taleplerini ileri sürmeleri mümkündür.
Ortaklığın Paylaştırılması Suretiyle Satış Engellenebilir
İzale-i Şüyu Davası, hissedarlardan birinin talebiyle açıldıktan sonra, eğer parselin aynen paylaşılmasında sakınca yoksa, ortaklık aynen paylaşma yoluyla sonlandırılabilir. Örneğin, miras yoluyla kalan 3 adet eş değer konut üzerinde 3 mirasçının hakkı olduğunda, her bir mirasçıya birer konut verilerek ortaklığın sonlandırılmasına “aynen taksim” denir. Aynen taksimin gerçekleşebilmesi için bazı şartlar bulunmaktadır. Bunlar şunlardır:
- Taraflardan Birinin Talebi: Davacı veya davalı taraflardan birinin ortaklığın aynen taksim yoluyla sonlandırılmasını talep etmesi gerekmektedir.
- Bilirkişi İncelemesi: Mahkeme, ortaklığın giderilmesi istenilen malın aynen taksime uygun olup olmadığını belirlemek için bir bilirkişi incelemesi yapar.
- Mal Değerinin Korunması: Malın aynen taksim yoluyla giderilmesi durumunda değerinin ciddi şekilde düşmemesi gerekmektedir. Ancak tüm taraflar aynen taksimi kabul ederse, bu şart göz ardı edilebilir.
- Mahkeme Kararı: Bir paydaş, aynen taksim yoluyla giderme talebinde bulunduğunda, mahkeme tarafından malın aynen taksime uygun olup olmadığı araştırılır ve uygunsa hâkim, malın aynen bölünmesine karar verir.
Türk Medeni Kanunu 699. Maddesi uyarınca, ortaklığın öncelikle aynen paylaşma suretiyle giderilmesini öngörmüştür. Dolayısıyla, paydaşların tamamı aksine bir karar almadıkça, aynen paylaşmanın mümkün olduğu durumlarda aynen paylaşmaya karar verilmelidir. Bu nedenle izale-i şuyu davası hissemi satmak istemiyorum diyen bir kişi, aynen taksim yani ortaklığın paylaştırılması talebinde bulunarak malın bölünmesini ve hisselerin satılmamasını talebinde bulunmalıdır.
İzale-i Şuyu Davası Zorunlu Hisse Satışı
Taraflardan hiçbirinin aynen taksim talep etmemesi, talep olmasına rağmen malın aynen taksime uygun olmaması veya paylı malın bölünmesi durumunda önemli bir değer kaybına uğrayacağı belirlenirse, mahkeme tarafından açık artırmayla satışa hükmedilir. Eğer tüm paydaşlar satışı kabul ederse, satış sadece paydaşlar arasında gerçekleştirilir. Ancak paydaşlardan sadece biri dahi bu konuda kabul etmezse, satış herkese açık olarak yapılır. Bu durumda taraflardan biri izale-i şuyu davası hissemi satmak istemiyorum dese dahi mahkemece vaki itirazların reddine ve ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilir.
Mahkeme, ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verirse, kesinleşen kararın ardından talep üzerine satış işlemleri için dosya satış memurluğuna gönderilir. Satış memurluğu, satışa esas alınacak kıymet takdirini düzenler. Daha sonra İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre satış işlemi gerçekleştirilir.
Sonuç
Ortaklığın giderilmesi davası, bir malın el birliği veya paylı mülkiyet altında birden fazla kişi tarafından sahip olunması durumunda, hissedarlar arasında malın paylaştırılmasını sağlamak için açılan bir hukuki süreçtir. Ancak, bazı durumlarda paydaşlar arasında anlaşmazlık olabilir ve bir hissedar, izale-i şuyu davası hissemi satmak istemiyorum diyebilir. Eğer ortaklığın giderilmesi davası hakkında detaylı bilgi almak isterseniz, uzman Manisa miras avukatı meslektaşlardan hukuki danışmanlık hizmeti almanız önerilir. Hukuki süreçlerde uzman bir avukatın rehberliği, davanın başarıya ulaşma şansını artırabilir.
Bu yazımızda “İzale-i Şuyu Davası Hissemi Satmak İstemiyorum” konusu hakkında bilgi vermeye çalıştık. İlginizi çekebileceğini düşündüğümüz diğer yazılarımız:
